Vật liệu xây dựng đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong ngành xây dựng, bởi vậy, những biến động về giá cả của vật liệu xây dựng luôn ảnh hưởng trực tiếp tới công trình. Trên thực tế, thị trường xây dựng thường khá “bấp bênh”, bất ổn và ẩn chứa nhiều nguy cơ…
Giá vật liệu xây dựng biến động mạnh
Quý cuối của năm cũ và những tháng đầu năm mới luôn được xem như thời điểm “vào mùa” của thị trường vật liệu xây dựng, khi mà nhu cầu xây dựng của người dân tăng nhanh chóng. Đây cũng là lúc thị trường vật liệu xây dựng sôi nổi nhưng cũng nhiều biến động nhất.
Trong giai đoạn này, thông thường nhu cầu vật liệu xây dựng sẽ tăng khoảng 15-20% so với các thời điểm khác. Bởi vậy, giá cả các mặt hàng cũng tăng lên đáng kể. Theo bà Phương, chủ một cửa hàng vật liệu xây dựng tại TP Hồ Chí Minh, vào “mùa xây dựng”, giá vật liệu xây dựng đồng loạt tăng từ 5-20%, tùy từng loại mặt hàng. Tuy vậy, các cửa hàng vật liệu xây dựng lúc nào cũng đông đúc tại thời điểm này, bởi nhu cầu xây dựng của người dân rất cao, và họ sẵn sàng tốn thêm chi phí cho vật liệu xây dựng.
Tuy nhiên, sau khi mùa xây dựng đi qua, các loại vật liệu xây dựng có thể sẽ rơi vào tình trạng “ế ẩm”. Doanh số bán của hầu hết các mặt hàng từ sắt thép, xi măng, gạch ngói đến các mặt hàng trang trí nội thất… có thể giảm 50-60%.
Rất dễ để nhận ra sự chênh lệch đáng kể trong giá cả của các loại vật liệu xây dựng trong từng thời điểm. Sự bất ổn của thị trường chứa đựng rất nhiều nguy cơ cho khách hàng và cả doanh nghiệp kinh doanh.
Nguy cơ thiệt hại đối với khách hàng – doanh nghiệp
Đối với khách hàng
Vào mùa cao điểm, khi giá vật liệu xây dựng tăng mạnh, khách hàng muốn có được nguyên vật liệu phục vụ cho công trình xây dựng phải bỏ ra một khoản chi phí khá lớn so với những thời điểm khác. Tuy nhiên, với tâm lí xây dựng “theo mùa” để tránh những tháng xấu, hoặc xây dựng vào cuối năm để đón năm mới của người Việt Nam, người tiêu dùng tuy “xót” nhưng vẫn sẽ bỏ ra một khoản tiền cho vật liệu xây dựng. Điều này rõ ràng ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng, và gián tiếp tác động đến nền kinh tế.
Đối với doanh nghiệp
Vào những thời điểm thị trường vật liệu xây dựng gặp phải tình trạng “xuống dốc”, các doanh nghiệp sản xuất và các doanh nghiệp phân phối gặp phải rất nhiều nguy cơ.
Ông Nguyễn Văn Chinh, chủ doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng cho biết: Trong thời điểm này khối lượng công việc giảm mạnh, bởi số lượng đơn hàng không nhiều, công với việc các chủ đầu tư giãn tiến độ công trình. Trong khi đó, máy móc, dây chuyền sản xuất… có được chủ yếu từ nguồn vốn vay. Tình trạng “đóng băng” thị trường kéo theo việc nhiều nhân công phải tạm nghỉ do thiếu việc làm.
Ngoài ra, các cửa hàng phân phối vật liệu xây dựng cũng gặp phải tình trạng hàng hóa tồn kho, không thể tiêu thụ được. Điều này sẽ dẫn đến lỗ nặng cho các chủ cửa hàng trong thời gian đó, đồng thời, hàng hóa để lâu ngày có thể dẫn đến giảm sút chất lượng, khó có thể tiêu thụ trong tương lai.
Dự đoán thị trường vật liệu xây dựng năm 2020
Đối với diễn biến thị trường vật liệu xây dựng năm 2020, theo đánh giá của các chuyên gia, các loại vật liệu xây dựng đều có xu hướng tăng cao hơn so với năm 2019.
Một số yếu tố ảnh hưởng đến giá vật liệu xây dựng năm 2020 bao gồm:
Giá nguyên liệu đầu vào: Dự kiến năm 2020, giá nguyên liệu sản xuất đầu vào tăng hơn so với năm 2019. Các yếu tố ảnh hưởng chính là các vấn đề liên quan kinh tế, bao gồm vấn đề về thuế đối với sản phẩm thép; đồng thời cát, đá là vật liệu tự nhiên cũng đang ngày càng khan hiếm. Các yếu tố này cũng ảnh hưởng đến giá vật liệu xây dựng.
Mật độ xây dựng: Nguồn tiêu thụ chính của các loại vật liệu xây dựng phụ thuộc chặt chẽ với mật độ xây dựng. Đánh giá thị trường bất động sản 2020, các chuyên gia cho biết năm nay thị trường này sẽ có nhiều khởi sắc, nhiều dự án đầu tư mới. Đồng thời, các dự án về cơ sở hạ tầng vẫn có xu hướng tăng. Các yếu tố này phản ánh cung cầu của vật liệu xây dựng, báo hiệu nguồn cầu sẽ tăng thêm đáng kể so với năm 2019.
Những tác động của thị trường dẫn đến các sản phẩm vật liệu xây dựng có chiều hướng tăng giá đồng loạt, trong đó nổi bật là 3 loại vật liệu chủ chốt:
Cát: Cát là vật liệu tiên quyết trong việc xây dựng bất kỳ công trình nào. Và theo như tình hình trước mắt thì nhiều công trình lớn đã không ngừng mọc lên để đáp ứng nhu cầu nhà ở ngày một đang tăng cao. Trong khi đó, tổng trữ lượng cát khai thác được tính đến năm 2020 rất thấp không đủ đáp ứng cho nhu cầu sử dụng. Ngoài ra, nguồn tài nguyên cát ngày càng cạn kiệt nên dự báo giá cát năm 2020 tăng mạnh là điều hoàn toàn có cơ sở. Để giải quyết vấn đề này, cát nhân tạo được sử dụng để thay thế cát tự nhiên. Song, vẫn chỉ có một số ít địa phương thực hiện việc này nên chưa đem lại hiệu quả cao.
Xi măng: Đây là nguyên liệu không thể thiếu trong việc xây dựng các công trình. Song, hiện nay đang có hiện tượng các doanh nghiệp di dời toàn bộ nhà máy, trạm trộn, trạm nghiền xi măng ra khỏi thành phố khiến cho số lượng xi măng sản xuất ra trở nên ít đi. Hay nói cách khác, sự di dời toàn bộ nhà máy xi măng đã dẫn đến tình trạng khan hiếm xi măng, bởi vậy, giá xi măng tăng trong năm 2020 và cả những năm tiếp theo là không thể tránh khỏi
Thép: Sắt thép được ứng dụng rộng rãi trong xây dựng công nghiệp và dân dụng bởi nhiều tính năng tốt mà chúng mang lại. Sự có mặt của sắt thép đã giúp cho công trình không những mang vẻ đẹp vững chắc, khả năng chống cháy cực cao mà còn nhanh chóng, an toàn và hiệu quả.
Tuy nhiên, với những chính sách xuất nhập khẩu mới của ngành kim ngạch trong và ngoài nước đã làm cho việc nhập khẩu sắt thép cũng như là nguyên liệu về lõi sắt, phôi sắt trở nên khó khăn làm cho vấn đề tăng giá sắt xây dựng trong năm 2020 là điều tất yếu.
Trước tình trạng giá vật liệu xây dựng bấp bênh, không có tính ổn định như hiện nay, bài toán bình ổn giá trên thị trường vật liệu xây dựng là một vấn đề vô cùng cấp thiết. Các lực lượng chức năng cần triển khai những giải pháp siết chặt quản lý thị trường, tránh tình trạng “đội giá” vật liệu xây dựng. Nhưng trước tiên, để tránh những thiệt hại trực tiếp đến chi phí dành cho công trình, mỗi chúng ta hãy trở thành một “khách hàng thông thái” khi lựa chọn thời điểm xây dựng công trình, các loại vật liệu xây dựng và nhà phân phối.
